Monday, January 25, 2016

dilqW dI ‘nvIN pCwx’
sæuD dilq Aqy dyS BgqW dI pRIBwSw rwStrI soiem syvk sµG Anuswr hI hovygI
Ap¨rvwnµd
Sur¨AwqI mµdI hwlq coN sµBldy hI rwStrI soiem syvk sµG(Awr.AYs.AYsN) Aqy ies dI srkwr ny roihQ vomylw Aqy ausdy swQIAW nwl kIqy vrqwau ƒ vwjb Tihrwaux leI ‘AµbydkvbwdI’ kOmvwdI hmlw iv~F id~qw hY[ Tµfw m~Tw rvwieqI A&sos pRgt krn dw iKAwl r~Kx dI AwpxI sImq zuµmyvwrI qoN mukq hox qoæ ip~CoN auhnW(Awr.AYs.AYs. Aqy ies dI srkwr) ny s~B qo pihlW roihQ dy dilq hox ’qy svwl KVw kIqw[ auhnW dwAvw kIqw ik roihQ pRmwixq dilq nhIN sI ikauNik aus dy mWipaU coN ie~k gYr dilq sI[ aus dw bwp p~CVIAW SRyxIAW nwl sbµiDq hY[ ikauNik qhwfI pihcwx ipqw nwl juVI hoeI hY, ies kr ky roihQ AslI dilq hox dw dwAvw nhIN kr skdw[
ieh kihky ik ‘roihQ ny dilq hox dw mKOtw pwieAw hoieAw sI’ dilqW ƒ roihQ dI mOq nwl srokwr nw r~Kx leI pRorx dw inµdxXog Xqn Awr.AYs.AYsN dI isAwsq dy AslI Axmnu~KI suBwA dw pRgtwvw hY[ ijvyN ies q~Q roihQ dI mOq G~t duKdweI bxw dyvygw[
d¨srw kµm Awr.AYs.AYs. ny roihQ Aqy ausdI jQybµdI Aµbydkr ividAwrQI AYsosIeySn (ey.AYs.ey.)dI isAwsq ’qy svwl auTwky kIqw hY[ roihQ dI Awqmh~iqAw qoN isrP ie~k idn bwAd hI dlIl id~qI geI ik ey.AYs.ey. dI isAwsq dw dilq muµidAW nwl koeI irSqw nhIN sI[ ieh dyS ivroDI iksm dy mu~dy auTw rhI sI ijs kr ky roihQ smyq ey.AYs.ey.Aqy ausdy mYNbr iksy hmdrdI dy kwbl nhIN hn[ G~to G~t dySBgq dilq ey.AYs.ey. dI hmwieq iv~c nw inqrn[
Xwk¨b mYnn dI PWsI dw ivroD krn Aqy p~CmI au~qr pRdys iv~c i&rk¨ ihµsw ’qy AwDwirq ‘muz~Prngr bwkI hY’ nwmI dSqwvyjI iPlm idKwaux aupr hoey hmly ivru~D jQybµd kIqy ros mwrc iv~c Swml hox krky ey.AYs.ey. ƒ dyS DrohI grdwinAw igAw[
ieh is~D krn leI ik roihQ Aqy aus dI jQybdI ey.AYs.ey. Asl iv~c Aµbydkr dI byiezqI kr rhy sn hYrwnIjnk dlIl id~qI geI[ ikauNik Xwk¨b mYnn ƒ bwbw swihb duAwrw ilKy sµivDwn dIAW DwrwvW hyT GVy FukvyN kwƒnW Anuswr hI szw id~qI geI hY ies kr ky szw dy ivroD dI kwrvweI bwbw swihb ƒ nIcw idKwauxw hY[ roihQ ies byAdbI dw doSI hY[
Awr.AYs.AYs. dy ividAwrQI ivµg ƒ idSw inrdyS dyx vwly ie~k sµG pRcwrk ny tI.vI. A~gy ikhw ik AlIgV musilm X¨nIvristI Aqy jwmIAw mIlIAw ieslwmIAW sµsQwvW v~loN pCVy vrgW Aqy AYs.sI./AYs.tI. ividAwrQIAW ƒ rwKvW krn dy h~k qoN vWJy r~Kx ivru~D roihQ Aqy aus dI jQybdI ey.AYs.ey. ny kdy vI Awvwz nhIN auTweI Aqy kdy vI iehnW sµsQwvW dy G~t igxqI cirqr ƒ cuxOqI nhIN id~qI[ ies qy swbq huµdw hY ik roihQ Aqy aus dI jQybdI ey.AYs.ey. dilqW dy h~kW v~l iDAwn nhIN idµdI sI[ ie~Qy iPr suJwA id~qw jw irhw hY ik quhwƒ dilq swbq hox leI iehnW sµsQwvW dy G~t igxqI cir~qr au~pr svwl auTwauxw hovygw[
ieh dlIl pihcwx dy mwp dµf im~Qx Aqy ies ƒ ihµd¨qvI eyjµfy nwl n~QI krn dw Xqn hY[ ihµd¨qvI iksm dy rwStrvwd dw iksy vI Fµg nwl ivroD krdI dilq isAwsq Awpxy Awp dyS ivroDI Aqy hmly dy lwiek bx jWdI hY [ Awr.AYs.AYs. dilqW ƒ Awpxy mu~idAW Aqy sµGI swQIAW dI cox dy h~k qoN vWJy krn dw Xqn kr rhI hY[ jy auh soVI soc muqwbk gYr dilq mu~idAW auBwrdy hn jW hor vI bdq~r jy auh musilm mu~idAW ƒ Awpxy mu~idAW vjoN lYNdy hn qW auhnW ƒiDrkwr id~qw jWdw hY[
Awr.AYs.AYs dw Aµbydkr nuµ inglx leI AKiqAwr kIqw hmlwvr ru~K ipCly do dhwikAW ’c smwijk inAW dIAW lihrW v~loN pYdw kIqI aUrzw ƒ vrqx ’c rhI nwkwmI dw pRgtwvw hY[ dilq Aqy p~CVy vrgW dI isAwsI jmh¨rI kwrvweIAW iv~c BwgIdwrI dI ie~Cw ƒ pihcwxdy hoey sµG Awpxy mwArky dy dilq Aqy p~CVy vrg isrjx dy Fµg qrIikAW Koj irhw hY[ ikauNik iehnW dI jwgRqI dy mu~Fly dOr iv~c dilqWp~CVy vrgW Aqy musilmW dy eyky dw nwArw id~qw igAw, sµG pirvwr musilmW ƒ inKyV ky bwkIAW ƒ Awpxy klwvy iv~c lYxw cwhuµdw hY[ ey.AYs.ey vrgIAW jQybµdIAW sµG dy ies cwl iv~c roVw bx rhIAW hn ikauNik AijhIAW jQybµdIAW hr iksm dy d~by ku~cly BweIcwirAW dw ie~k morcw auswr ky smwijk mukqI dy pRojYkt dI smr~Qw hwsl krn dw Xqn kr rhIAW hn[ ey.AYs.ey. ny AwpxIAW srgrmIAW rwhIN szw Xukq muslmwnW ƒ hmwieq dw pRgtwvw kIqw hY ,sµG isAwsq ies ƒ brdwSq nhIN kr skdI[
ieh hYrwnIvwlI g~l nhIN ik AijhI du~K dI GVI iv~c vI Awr.AYs.AYs. ny roihQ Aqy ausdy dosqW au~qy auhnW dy AD¨ry dyS ivroDI dilq idKwvy ’qy hmlw krn qoN sµkoc nhIN kIqw[
srkwr v~loN mwnv sryq ivkws mµqrwly dI ip~T ’qy Awauxw mµdBwgw Aqy dlIl rihq hY[ ieh hux dSqwvyjW duAwrw swbq ho cu~ikAw hY ik mµqrwly ny bµfwr¨ d~qwqRyAw dI bynqI aupr loV qoN v~D qv~jo id~qI[ swƒ swirAW ƒ pqw hY ik koeI AiDkwrI rojmrHw dy msilAW iv~c lgwqwr cwr Xwd p~qr Byjx dw joKæm nhIN auTwauNdw[ [ ieh iblkul sp~St hY ik iSkwieq krqw (ies mwmly ’c mµqrI) dI qs~lI krvwaux leI X¨nIvristI aupr ie~k ivsæyS Fµg nwl kwrvweI krn leI Tos r¨p iv~c dbw pwieAw igAw[
simRqI ierwnI dy sp~sætI krn iv~c DoKw sw& Jlkdw hY[ auh doS lwauNdI hY ik ieh ividAwrQIAW dy do gu~tW ’c tkrw sI Aqy ies iv~c koeI jwqI svwl nhIN sI[ auh ie~k mh~qv p¨rn q~Q ƒ CupwauNdI hY ik ausdw mµqrwlw ijs ividAwrQI jQybµdI dw p~K lY rhI hY auh Awr.AYs.AYs. nwl sbµiDq hY Aqy mµqrI Kæud vI sµG pirvwr dw ih~sw hY[ ies kr ky auh ies mwmly ’c p~Kpwq dy doS ƒ nkwr nhIN skdI[ d¨jw auh koeI hor ies ƒ jwqpwqI mwmlw bnwaux dI gµdI Kyf bxwaux iv~c Swml nhIN hY[ ausdy Awpxy swQI bµfwr¨ d~qwqRyAw ny hI ieh doS lwieAw ik X¨nIvristI kYNps iv~c jwqpwqI Aqy dyS ivroDI DVy srgrm hn[
mµqrI AD¨rI scweI dI klw iv~c inpuµn hox dw Xqn kr rhI jwpdI hY pr hr vwrI ausdw pwj Ku~l jWdw hY[ jdoN ausny kWgrs nyqw dI ic~TI ieh swbq krn leI pys kIqI ik aus dw mµqrwlw ivroDI iDr dy Awg¨AW v~loN auTwey mu~idAW dI vI pYrvweI krdw hY, auh ieh q~Q Cupw jWdI hY ik ies d¨sry mwmly ƒ Aihm nhIN smiJAw igAw Aqy X¨nIvristI ny vI ies ƒ gµBIrqw nwl nhIN ilAw sI[ pr ies qwzw mwmly iv~c mµqrwly v~loN lgwqwr hukmW dI qwmIl krn dy dbw kwrn X¨nIvristI ny roihQ ƒ szw nw dyx dy Awpxy pihly PYsly ƒ aultw id~qw[
ie~k d¨rdrSn it~pxIkwr ny svwl ijs ƒ swfy coN bhuqy mwm¨lI smJdy hn auTwieAw ik pIVq ividAwrQI jQybµdI mµqrI kol ikauN cIkdI kurlwauNdI rhI? kI ausƒ XkIn sI ik mµqrI auhnW coN hox kwrn auhnW dI CyqI m~dd krygw? mµqrI ny ividAwrQI jQybµdI dy khy ƒ s~c ikvyæ mµn ilAw? kI ausny koeI qPqIS kIqI? ieh aus v~loN ByijAw koeI Awm not nhIN sI ijhVw aus vrgy ivAkqI l¨µ ausdy AiDkwr Kyqr coN iksy v~loN aus q~k phuµc krn vyly rvwieqI qOr ’qy aus kol ByijAw jWdw hY[ ieh ey.AYs.eyN dy AprwDW dI sp~St qOr ’qy s¨cI bnwauNdw hY Aqy rwStr ivroDI jwqpwqI q~qW dy ivru~D X¨nIvristI v~loN kwrvweI krvwauNx leI mµqrwly dy dKl mµg krdw hY[ auh dwAvw nhIN kr skdw ik auh inrp~K hY[
Awqmh~iqAw ip~CoN aup kulpqI dy pRqIkrm smyq X¨nIvsistI dw rol bVw hI Srmnwk hY[ auh ƒ APsos hY pr ieh nhIN smJ skdw ik roihQ ny ieh isry dw kdm ikauN auTwieAw? pr jdoN ausƒ pu~iCAw igAw ik ausny roihQ dy du~K Bry p~qr qoN bwAd aus q~k phuµc ikauN nw kIqI qW aus ƒ kihxw ipAw ik ausƒ kwiedy kwƒnw Anuswr kwrvweI krnI peI[
ies Tµfy, vihSI kOmvwdI julm ny roihQ iv~c iek~lypx dI Bwvnw Br id~qI ijs qoN auh Awpxw jIvn Kqm kr ky Cutkwrw pw skdw sI[ jy mYN Awpxy ivAkqIqv ƒ pRgt krnw cwhuµdw hW qW mYƒ ies dyS BgqI dI dusætqw qy fuplIkosI is~Dy m~Qy tkrxw pvygw[ jy AsIN smyN isr kwrvweI nw kIqI Aqy ieh ƒ s~qw qoN pwsy nw kIqw qW hor bhuq ijµdgIAW clIAW jwxgIAW[
(dw itRibaUn coN Dnvwd sihq)